Zacznij od przeczytania pytań, dopiero potem przeczytaj tekst. Będziesz wiedzieć, na co zwrócić uwagę podczas czytania.
Zwróć uwagę na podkreślenie w treści zadania – musisz znaleźć zdanie Z BŁĘDEM. Możesz najpierw wyeliminować te zdania, które na pewno są poprawne, albo poszukać zdania, w którym jest za dużo lub za mało kropek, przecinków itp.
To zadanie możesz rozwiązać wyłącznie na podstawie fragmentu z arkusza. Jeśli nie jesteś pewien od razu, wróć do tekstu.
Zastanów się, co czuje narrator w związku z faktem swojego nieudanego małżeństwa – to jest zarazem odpowiedź na pytanie.
Musisz wybrać między dwoma odpowiedziami.
Czytaj uważnie warianty do wyboru! Czasem są dobrane podchwytliwie i jest tam „haczyk”. Zarówno przestronny, jak luźny to synonimy, czyli wyrazy bliskoznaczne wyrazu nieciasny – ale z kontekstu wynika, że mowa o domu, a dom nie może być luźny.
To zadanie trzeba rozwiązać w oparciu o znajomość całego utworu. Przypomnij sobie jego treść. Pamiętaj, by zanadto się nie rozpisywać.
To zadanie trzeba rozwiązać w oparciu o znajomość całego utworu. Przypomnij sobie jego treść. Jeśli nie możesz przypomnieć sobie odpowiedzi – strzelaj, masz 50% szans!
Zwróć uwagę na podkreślenie – musisz znaleźć zdanie NIEPRAWDZIWE.
Twoim zadaniem jest napisanie ogłoszenia. Przypomnij sobie, jakie informacje muszą być koniecznie zawarte w ogłoszeniu, aby było ono poprawne. W tym wypadku musisz napisać:
czego dotyczy ogłoszenie (co chcesz kupić)? → jakie ma mieć cechy? → jak się z tobą skontaktować?
Ogłoszenie to forma krótka i treściwa – pisz zwięźle i jasno, nie rozpisuj się.
Zastanów się, jaka zasada ortograficzna decyduje o pisowni wyrazu uśmiechać się – to wymiana „ch” na „sz”, bo uśmieszek. Przeanalizuj wyrazy z zadania:
schody – tutaj mamy do czynienia z zasadą pisania „ch” po „s”;
mucha – wymienia się na „sz”, bo muszka. Dalej nie musisz szukać.
Uważaj! Wyrazy do wyboru są dobrane podchwytliwie. Wyrazem pokrewnym do postrach jest postraszyć (kogoś), ale wyrazem podstawowym jest strach, który pisze się przez „ch”, bo jest ono na końcu wyrazu (tak jak: duch, gmach, strych itp.). Nie tego wyrazu szukasz.
Musisz samodzielnie wybrać lekturę. Przypomnij sobie listę lektur ze strony trzeciej arkusza. Kto spośród bohaterów lektur nieszczęśliwie lub pechowo się zakochał i źle się to dla niego skończyło? Krótko opisz jego los.
Podane w zadaniu formy czasownika to 1 osoba liczby pojedynczej.
Jeśli nie jesteś pewien odpowiedzi, spróbuj odrzucić niepasujące: na pewno forma czasownika nic nie mówi o tym, czy występuje dialog; zwrot do słuchacza wymaga formy 3. osoby liczby pojedynczej lub mnogiej (słuchaj lub słuchajcie); nie świadczy też o tym, że utwór jest pamiętnikiem, bo nie tylko w pamiętnikach spotykamy narrację w pierwszej osobie.
12.1. W przytoczonym cytacie są wskazówki: bohaterem jest strzelec, który ma dziewczynę, przysięgał jej coś, ale właśnie zapomniał o tej obietnicy, bo zobaczył coś niezwykle kuszącego. Jeśli czujesz pustkę w głowie, wróć do listy lektur i przeczytaj ją powoli.
12.2. Możesz odpowiedzieć twierdząco lub przecząco. Zastanów się, jakie są twoje przemyślenia na temat tych postaci, i napisz to, co naprawdę sądzisz, wówczas będzie ci łatwiej znaleźć argumenty. Opisz je krótko.
Zacznij od przeczytania pytań, dopiero potem przeczytaj tekst publicystyczny. Będziesz wiedzieć, na co zwrócić uwagę podczas czytania.
To zadanie rozwiążesz wyłącznie w oparciu o tekst.
Zdanie złożone składa się z dwóch lub więcej zdań pojedynczych. Zdanie pojedyncze ma tylko jeden podmiot i jedno orzeczenie, więc musisz w ten sposób przekształcić zdanie z polecenia.
Możesz odpowiedzieć przecząco lub twierdząco. Nie próbuj na siłę być oryginalny! Napisz, co rzeczywiście sądzisz na ten temat, wówczas będzie ci łatwiej znaleźć odpowiednie argumenty. Pamiętaj, że należy podać dwa argumenty.
Musisz wybrać między odpowiedziami A i B oraz C i D.
Czytaj uważnie odpowiedzi do wyboru! Czasami są podobne, ale nie znaczą tego samego i tu kryje się „haczyk”. Wyrażenie przyimkowe i przyimek brzmią podobnie, ale jest między nimi bardzo duża różnica – przyimek to niesamodzielna część mowy, dodawana do innego wyrazu, np. do, na, w; natomiast wyrażenie przyimkowe to ten wyraz wraz z przyimkiem, np. do domu, na stole, w pokoju.
Najpierw musisz sobie przypomnieć, jakie są typy orzeczeń:
orzeczenie czasownikowe – tworzy je czasownik, np. Maciek czyta. Kot śpi.
orzeczenie imienne – składa się z łącznika, czyli słowa być, stać się, zostać itp. oraz orzecznika, czyli rzeczownika, przymiotnika, imiesłowu itp. Na przykład: Maciek został harcerzem. Kot jest senny.
Teraz wiesz już, jakie orzeczenie jest w przytoczonym zdaniu. Poszukaj takiego samego orzeczenia wśród zdań do wyboru. Jeśli masz z tym kłopot, spróbuj najpierw wyeliminować zdania z orzeczeniem czasownikowym.
Uwaga, „haczyk”! Jest różnica między czasownikami stać (znajdować się gdzieś) a stać się (kimś lub czymś).
Zwróć uwagę, że w tabelce są trzy akapity, a pytań jest pięć, czyli dwa nie pasują.
Nie czytaj całego tekstu, wystarczą akapity wymienione w tabelce – w nich znajdziesz odpowiedzi.
W przypadku zadań z grafiką zawsze najpierw dokładnie ją przeanalizuj. Co przedstawia, do czego się odnosi, jakie nawiązania do lektury wskazanej w zadaniu widzisz?
Wiesz z polecenia, że kilka motywów pochodzi z Zemsty, a kilka – nie. Najpierw przypomnij sobie treść Zemsty. Teraz wybierz te motywy, które na pewno mają związek z Zemstą, i opisz jeden z nich.
Dopiero na końcu zastanów się nad motywami niepochodzącymi z Zemsty. Z jakimi lekturami ci się kojarzą? Nie musisz zidentyfikować wszystkich, do rozwiązania zadania wystarczy jeden.
To zadanie możesz rozwiązać wyłącznie w oparciu o tekst.
Zwróć uwagę na podkreślenie – musisz szukać stwierdzenia NIEPASUJĄCEGO. To może być informacja, której w tekście nie ma, albo informacja niepoprawna, przekręcona.
To jest ważna część arkusza – można za to zadanie dostać aż 20 punktów!
JAK LICZYĆ SŁOWA?
Musisz napisać co najmniej 200 słów.
Co jest słowem? Każdy wyraz, w tym spójnik, zaimek, przyimek. Zatem także: i, do, dla, przez, o, ale.
Cytaty wliczają się do limitu słów – ale muszą być sensownie użyte, popierać argumentację, więc nie cytuj utworów, jeśli nawet je pamiętasz, żeby „nabić licznik”. To ryzykowna strategia.
Zerknij do kluczy odpowiedzi, np. na str. 126–127 i dalej – w przykładowych wypracowaniach zaznaczyliśmy kolorem 200 słów. Jak widzisz, to naprawdę mało! Nie jest trudno tyle napisać.
Zwróć uwagę na podkreślenia w tematach wypracowań – podpowiadają formę wypracowania, jakiej należy użyć.
Rozprawka – to forma o ściśle określonym kształcie. Musisz ustosunkować się do stwierdzenia zawartego w temacie i podać argumenty popierające twoje zdanie. Musisz oprzeć je na dwóch książkach, z których przynajmniej jedna musi być lekturą obowiązkową. Twoje argumenty muszą być konkretne, nie ogólnikowe, bo musisz udowodnić, że znasz te utwory!
Opowiadanie – to luźna forma, w której możesz puścić wodze fantazji, planując jego akcję. Umieść elementy opisu oraz dialogi. Wpleć nawiązania do lektury, z którą opowiadanie jest związane – jeśli o tym zapomnisz, twoja praca będzie nie na temat i możesz nie dostać za nią punktów.
JAK SAMEMU WYBRAĆ LEKTURĘ?
W temacie wypracowania czasem jest wskazane, z jaką lekturą ma się wiązać, czasem musisz wybrać samodzielnie, a czasem mowa o dwóch lekturach – jednej narzuconej tematem, drugiej dowolnej. Jak wybrać samemu?